قناری

پرنده قناری یک پرنده آوازه‌خوان بومی جزایر قناری است که در زبان لاتین به آن سرینوس کاناریا (Serinus Canaria) گفته می‌شود. قناری از خانواده سهره‌ها است و پرنده‌ای وحشی و اغلب سبز و زردرنگ است و دارای رگه‌هایی مایل به قهوه‌ای در پشتش هست. البته این پرنده امروزه به انواع رنگ‌ها تکثیر می‌شود. طول این پرنده ۱۲/۵ سانتیمتر و فاصله نوک بال‌ها ۲۰ تا ۲۳ سانتی‌متر و وزنش ۱۵ تا ۲۰ گرم است. پرنده نر سر سبز و زرد دارد که بخش‌های زیرین زردتر است. شکم و بخش‌های مخفی زیر دم تقریباً سفیدرنگ با مقداری خطوط تیره در اطراف هستند و بخش‌های بالایی سبز و خاکستری با خطوط تیره می‌باشند.

ماده‌ها مانند نرها هستند اما سری خاکستری‌تر و سینه و بخش‌های زیرین زرد کم‌رنگ‌تر دارند. پرندگان جوان بیشتر قهوه‌ای با خطوط تیره هستند. قناری یک پرنده اجتماعی است که همراه با گروه زندگی کرده و هر جفت باهم لانه می‌سازند و از یک محدوده کوچکی دفاع می‌کنند. لانه فنجانی شکل این پرنده ۱ تا ۶ متر و اغلب ۳ تا ۴ متر بالاتر از سطح زمین و بر روی یک درخت یا بوته ساخته می‌شود. لانه در میان‌برگ‌ها بسیار خوب پنهان می‌شود و معمولاً روی انتهای یک شاخه و یا یک شاخه دوراهی ساخته می‌شود. لانه از شاخه‌های کوچک، خزه، علف و دیگر مواد گیاهی درست می‌شود و با مواد نرم مثل پر و مو پر می‌شود.

نژادهای پرنده قناری

از زمان اهلی سازی قناری تاکنون، پرورش‌دهندگان موفق شده‌اند تا تغییراتی در صدا، ظاهر و رفتار پرنده ایجاد کنند و از همین رو انواع مختلف قناری به وجود آمده است.
امروزه نژادهای قناری را به سه گروه بزرگ تقسیم می‌کنند:

قناری‌های آوازخوان (Song canaries).
قناری‌های رنگی (Color canaries).

نژادهای آوازخوان پرنده قناری

آواز خواندن قناری نر امری طبیعی است که به‌وسیله آن با افراد اجتماع خود ارتباط برقرار می‌کند و این شایعه که آواز خواندن قناری در هنگام ناراحتی و افسردگی پرنده با آواز خواندن در زمان‌های دیگر متفاوت است نادرست هست؛ زیرا پرنده افسرده آواز نمی‌خواند و هیچ‌گاه آواز غمگین و حزن‌آلود سر نمی‌دهد، ولی نوع آواز خواندن پرنده تحت تأثیر صدای محیط اطراف و همچنین آموزش می‌تواند تغییر یابد، یعنی صداهای مختلف محیط در فراگیری و تندخوانی و کند خوانی و یا زیر خواندن و یا بم خواندن و حتی کشش صداها مؤثر است. حتی می‌تواند لحن خواندن (طنین یا آکوستیک) را تغییر دهد. بیشتر این تغییرات اکتسابی هستند. برخی نژادها نیز وجود دارند که برای این کار آموزش می‌بینند و هر یک علاقه‌مندان خاص خود را دارند.

رولر هارتس (Harz Roller)

این نژاد قدیمی‌ترین و مشهورترین نژاد آوازخوان است. ازآنجایی‌که این نژاد همواره بر اساس نوع خواندن گزینش می‌شود، امروزه توانایی خواندن نغمه‌های مختلف را دارد و بیشتر به رنگ‌های سبز و زرد دیده می‌شود. آواز رولر هارتس از ۴ نغمه تشکیل می‌شود. برخی از انواع قناری‌های رولر توانایی ایجاد صدای قلقل آب و همچنین ایجاد صداهایی مانند جریان آب را دارند.

واتر اسلگر (Water Slager)

ازنظر شکل کلی بدن شبیه قناری رولر هست ولی کمی درشت‌تر از آن است تفاوت اصلی بین این دو نژاد در طرز خواندنشان است که در نژاد واتر اسلگر با صدای هق‌هق یا بغض همراه هست و به نظر بلند و گوش‌خراش می‌آید. این نژاد ۱۷ نوع آواز دارد که البته همه‌ی آن‌ها در یک پرنده جمع نمی‌شود. برخلاف قناری رولر برای خواندن برخی آوازها دهانش را باز نگه می‌دارد. تنها رنگ موجود در این نژاد زرد روشن است و رنگ دیگری ندارد.

تیمبرادوی اسپانیایی (Spanish Timbrado)

این نژاد به کشور اسپانیا تعلق دارد. ظاهرش شبیه قناری وحشی است و طولش به ۱۳ سانتیمتر می‌رسد و فرم کلی بدن و سر او گرد و دوست‌داشتنی است. آوازهای متعدد می‌خواند که با سایر نژادهای آوازخوان قناری تفاوت دارد و صدایش مانند زنگ است.

آوازخوان آمریکایی (American Singer)

نژادی جدید است که در ایالات‌متحده تکثیر می‌شود و آوازش شبیه رولر هارتس است، علاوه بر آواز، از نظر رنگ‌آمیزی و فرم بدنی نیز معیار است. تکثیرکنندگان این نژاد به دنبال همین هدف هستند. پروبال این قناری رنگی هست.

آوازخوان روسی (Russian Singer)

تاریخچه پرورش قناری آوازخوان روسی یا مسکویی به سه قرن پیش بازمی‌گردد، اما این قناری در دنیا چندان شناخته‌شده نیست. این پرنده دارای ۱۰ الی ۱۵ آواز است و رنگ آن سفید یا زرد هست.

آوازخوان ایرانی  (Persian Singer)

در ایران هیچ‌یک از این نژادها موردپسند قرار نگرفت. اساتید محترم به آوازخوانی گله‌ای و معمولی و بدون اصول «دهن رسمی» می‌گویند. این اساتید به پرورش و آموزش نوعی آواز به نام موقوم مشغول‌اند و زحمت بسیاری را برای تربیت یک قناری در طول یک سال متحمل می‌شوند ولی پرنده‌هایی را که جهت آموزش انتخاب می‌کنند دارای نژاد خاصی نیستند اما ترجیح می‌دهند قناری انتخاب‌شده دارای خصوصیات زیر باشد:

جثه قناری میانه باشد نه خیلی درشت و نه خیلی ریز. 

داشتن مقداری فر (رگ) در تنه پرنده بسیار خوب است. 

سری گرد و بزرگ و چشمانی درشت داشته باشد. 

بسیار بهتر خواهد بود که سابقه و استعداد یادگیری در نسل‌های گذشته را داشته باشد. (۵) رنگ پرنده تا حد امکان روشن باشد. نظیر سفید، لیمویی، پرتقالی کمرنگ و ماستی (تأکید بر روی رنگ‌های سفید و ماستی بیشتر است).